Deme (1)

15/08/2022 16:19 764

 

Rahmetli Av.Erşan Şayan'la yaptığımız ortak çalışmalardan biri de "insanlara ders verecek " nitelikteki "deme"ler üzerine idi.

Bir süre "nasıl başlık verelim?" diye düşündük.

Doğrusunu isterseniz çok uygun bir başlık da bulamadık.

Ama o hakkın rahmetine ulaştığı için, bu emeğin ürününü sizlere sunmak da bana düştü.

Hadi gelin birlikte okuyalım.

"DİBEK DÖVENİN HIK DEYİCİSİ"

Dibek Taşı içerisine konan, dövülmesi gerekli malzemeleri, ağır bir tokmakla döverek hazır hale getirilirken; tokmağı vuran kişinin hemen yanında bulunan biri, tokmağın her vuruşunda destek için "Hık" diye hızlıca bağırarak ona destek veren kişi.

"MEN DAKKA DUKKA"

Manası "Dak edeni duk ederler"

Yani sen ne kadar sinirli olursan ol; sinirlerine hakim olup bir başkasına vurmayı düşünme.

Çünkü sen vurursan, karşı taraf da sana vurur.

"TEKRAR BEKLERİZ"

Hasta ilaçlarını alıp da eczaneden ayrılırken kalfa ya da eczacı "Tekrar Bekleriz" der.

Bu laf iyi dilekten öte, beddua etmek değil midir?

"YAMUK DÜZENE DİK DURMAK"

Toplumdaki herkesin görevi "yanlış düzene karşı çıkmak" olmalıdır.

"EĞRİ CETVELDEN DOĞRU ÇİZGİ ÇIKMAZ"

Bizler hep eğri, hep sahtekar,sözüne güvenilmeyen insanların, doğru iş yapmayacağını biliriz;
 ancak bu kişileri çok iyi tanımak zorundayız. Yoksa 'eğri cetvelden doğru çizgi çıkmaz' lafı havada kalır.

"BİZDE YANLIŞ OLMAZ"

'Bizde yanlış olmuşsa, yanlışlıkla olmuştur' diyenlerden korkun.

Çünkü her insan yanlış yapabilir.

Yanlış yaptığını bildiği halde 'yanlış yapmadım' diyen kendi yanlışı içinde boğulur.

"ZURNANIN ZIRT DEDİĞİ YER"

Zurna iyi çalındığında çok güzel ses çıkarır. Bu güzel ses insanların birbiri ile olan çok iyi olan ilişkilerine benzetilir.

Ancak bu ilişkiler bozulursa ipler kopar.

O zaman "zurnanın zırt dediği yere" gelinmiş olur.

Bizler buna "Tarihi Kırılma-Yol Ayırımı" da diyebiliriz.

İnsanlar çeşitli dallarda hedeflerine varmaya çalışırlar.

Çalışmalar son bulmuş ve hedefe yaklaşıldığında "Zurnanın zırt dediği yere geldik" deyimini kullanırlar.

"LAF OLA BERİ GELE"

Yerinde söylenmemiş sözler için söylenir.

"HEÇ HEÇİNE"

Öylesine söylenmiş laf, öylesine yapılmış bir hareket için söylenir.

"TİMSAH GÖZ YAŞLARI"

Bu cümleye bir de "Sırtlan Gülüşü" eklenir. Yani "Timsah Gözyaşları, sırtlan gülüşü" diye kullanılır.

Yani "hem elemde ve hem de neşede gerçeklik yoktur"  denmek istenir.

TANDIR SICAKKEN EKMEK TUTAR"

Her şeyi sırası geldiğinde yaparsan kazanırsın, anlamında kullanılır.